انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی کشور

دکتر مرجان باژن دکترای تخصصی علوم تغذیه و استادیار دانشکده علوم تغذیه در گفت وگو با خبرنگار روابط عمومی ضمن بیان این مطلب گفت: فرد در بیماری و دوران نقاهت برای تقویت سیستم ایمنی و ترمیم بافت­ها به منابع پروتئینی بیشتری نیاز دارد. ضمنا ویتامین­ها و مواد معدنی نیز به روند بهبودی بیمار کمک می‌کنند.

وی افزود: در دوران بیماری خوردن و آشامیدن به دلایل مختلف ممکن است برای فرد دشوار باشد که در صورت عدم مصرف غذا و مایعات کافی، بدن بیمار از ذخایر انرژی، پروتئین، مواد معدنی و ویتامین‌های خود استفاده می‌‌کند که باعث کاهش وزن، ضعف و تحلیل عضلات می‌شود.

این دکترای تخصصی علوم تغذیه در ادامه به تبیین نکاتی پرداخت که می‌تواند به مبتلایان کووید ۱۹ کمک کند تا پس از بهبودی، سیستم ایمنی خود را تقویت کرده و قدرت خود را بازیابند.

وی به بیمارانی که پس از بهبودی کاهش اشتها و وزن نداشته اند توصیه کرد از یک رژیم غذایی سالم و متعادل با وعده‌های غذایی منظم روزانه پیروی کنند.

به گفته وی رژیم مذکور باید شامل گروه‌های غذایی زیر باشد:

• 
  منابع پروتئینی مانند انواع گوشت قرمز، مرغ، ماهی، تخم مرغ، انواع حبوبات مانند عدس، نخود و لوبیا یا مغزدانه‌ها


• 
  لبنیات مانند شیر، ماست، پنیر یا سایر فرآورده‌های لبنی


• 
  نان و غلات سبوس‌دار، سیب زمینی، ماکارونی یا برنج


• 
  انواع میوه و سبزی‌ها


• 
  سعی کنید چربی، نمک و شکر را در رژیم غذایی خود محدود کنید.

کاهش اشتها  پس از بهبودی

این استادیار کاهش اشتها پس از بیماری‌های خاص را امری طبیعی برشمرد و گفت: فرد مبتلا به کاهش اشتها بلافاصله پس از شروع به غذا خوردن احساس سیری می‌کند. بنابراین از وعده‌های غذایی صرفنظر کرده و در نتیجه دچار کاهش وزن می‌شود.

به گفته این دکترای علوم تغذیه افراد بی‌اشتها باید رژیم غذایی مغذی حاوی مقادیر زیاد پروتئین را رعایت کنند زیرا این رژیم غذایی به بهبودی فرد کمک کرده و از کاهش وزن جلوگیری می‌کند.

دکتر مرجان باژن  با تاکید بر عدم استفاده از رژیم‌های کاهش وزن در دوران نقاهت بیماری کرونا گفت: بیماران دارای اضافه وزن که قصد کاهش وزن دارند توجه داشته باشند که دوران نقاهت پس از بیماری کرونا زمان مناسبی برای این کار نیست.

به گفته وی این افراد باید سعی کنند در همان وزن باقی بمانند تا کاملاً بهبود یابند و پس از بهبودی کامل می‌توانند به رژیم غذایی متعادل و سالم برگردند.

نکات مهم در هنگام صرف وعده های غذایی در دوران نقاهت

این متخصص تغذیه برای کمک به روند بهبودی به بیماران توصیه کرد هنگام صرف وعده­های غذایی نکات زیر را رعایت کنند:

• 
  سه وعده غذایی اصلی و سه میان وعده در روز در نظر بگیرید.


• 
   هنگام صرف غذا در وضعیت راست و راحت بنشینید.


• 
  برای غذا خوردن وقت بگذارید زیرا ممکن است مجبور شوید با سرعت کمتری غذا بخورید.


• 
  غذاهای مغذی و مورد علاقه خود را بخورید.


• 
  قبل از شروع غذا کمی پنجره را باز کنید و از هوای تازه بهره مند شوید این کار باعث افزایش اشتها می‌شود.

دکتر مرجان باژن با اشاره به این که در بیماران کرونایی شاهد بروز مشکل در هماهنگی تنفس و بلع هستیم رعایت موارد زیر را در مدیریت مشکل بلع بیماران موثر عنوان کرد.

• 
  هنگام غذا خوردن یا آشامیدن همیشه به طور کامل و صحیح روی صندلی بنشینید.


• 
   لقمه‌های کوچک بردارید.


• 
  جرعه جرعه آب بنوشید.


• 
   با سرعت کمتری بخورید یا بنوشید.


• 
  در صورت احساس کمبود نفس یا خستگی، غذا خوردن را متوقف کرده و استراحت کنید.


• 
  در مقادیر کم و به دفعات غذا بخورید. سه وعده غذایی کم‌حجم و سه میان وعده در روز توصیه می‌شود.


• 
  سعی کنید غذاهای نرم­تری بخورید که نیاز به جویدن کمتری داشته باشد.


• 
  صحبت کردن در طول وعده‌های غذایی را محدود کنید؛ زیرا این کار می‌تواند باعث نفس‌نفس زدن شما شود.

افزودن مواد پرکالری به غذای بیمار کم اشتها

ایشان خاطرنشان کرد: در صورتی که بیمار بعد از بهبودی از کرونا فقط می­تواند وعده‌های کوچک بخورد، با اضافه کردن برخی مواد پرکالری به غذای بیمار می‌توان میزان انرژی دریافتی را افزایش داد بدون این که نیازی به افزایش حجم وعده­های غذایی باشد.

به گفته وی پنیر، شیرخشک بدون چربی اضافه شده به شیر کامل و نوشیدنی­های بر پایه شیر، ماست خامه­ای یا غلیظ یا ماست پرپروتئین، مربا و عسل، مغزدانه‌ها و دانه­های روغنی،کره مغزدانه‌های خوراکی مثل کره بادام زمینی از جمله مواد پرکالری خوبی هستند که می توان به وعده‌ها و میان وعده­های غذایی اضافه کرد.

مواردی که باید به پزشک متخصص تغذیه مراجعه کرد:

کاهش وزن بیش از ۵ درصدو نمایه توده بدنی پایین

درصورتی که نمایه توده بدنی بیمار (Body Mass Index) از ۲۰ کیلوگرم بر مترمربع کمتر باشد و یا این که در سه ماه اخیر بیش از پنج درصد کاهش وزن داشته باشد( مثلا کاهش بیش از ۳,۵ کیلوگرم در فرد ۷۰ کیلویی) باید برای مشاوره به یک متخصص تغذیه مراجعه کنند.

بیماری زمینه‌ای و کمبود وزن  

فرد دارای بیماری زمینه‌ای یا دچار کمبود وزن باید با یک متخصص تغذیه صحبت کند تا با توجه به شرایط وی رژیم غذایی مغذی برایش تجویز شود.

دکتر باژن افزود: اگر برای بیمار از قبل مکمل­های غذایی خوراکی تجویز شده همچنان مصرف آنها را طبق توصیه ادامه دهد  اما اگر مصرف این مکمل­ها برایش دشوار است، از پزشک یا متخصص تغذیه راهنمایی بخواهد.

به گفته وی درصورت بروز شرایطی مثل بهبودی، تثبیت وزن و یا برگشت اشتها به حالت عادی بیمار می‌تواند مصرف مکمل­های خوراکی را متوقف کند.

تغییرات چشایی

این دکترای علوم تغذیه با اشاره به تغییر حواس چشایی و بویایی برخی بیماران کرونایی گفت: این تغییرات ممکن است به شکل از بین رفتن کامل حواس چشایی و بویایی برای مدت چند هفته، طعم ملایم غذاها، طعم فلزی یا نمکی غذاها بروز کند.

به گفته وی راهکارهای زیر می­تواند به مدیریت تغییرات چشایی در بیماران کمک کند:

• 
  خوردن انواع غذاهای سرد یا گرم، یا غذاهای با بافت­های مختلف ممکن است حتی در صورت کاهش حس طعم و مزه برای فرد لذت حسی به همراه داشته باشد.


• 
  افزودن مقداری نمک، کره و خامه ممکن است طعم غذاها را  بهتر کند.


• 
  در هنگام تهیه غذا برای بیمار سعی شود سرو غذا تا حد امکان اشتها آور باشد. زیرا غذا به اندازه دارو مهم است. حتی اگر غذا طعم و مزه قبل را نداشته باشد، بیمار باید به اندازه کافی غذای مغذی بخورد تا به بهبودی وی کمک کند.

https://sbmu.ac.ir/index.jsp?siteid=518&fkeyid=&siteid=518&pageid=45171&newsview=122092