انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی کشور

دکتر غزاله اسلامیان استادیار دانشکده علوم تغذیه گفت: بیماران باید داروها را طبق دستور پزشك مصرف نمایند و به تداخلات دارویی و غذایی نیز توجه ویژه داشته باشد. یکی از داروهایی که تداخلات غذایی مهمی دارد داروی وارفارین (کومارین/کومادین) است.

وارفارین، یک داروی ضد انعقاد خوراکی است که جلوی لخته شدن خون را از طریق مهار ساخت فاکتورهای انعقادی می گیرد. درحاليكه لخته شدن طبيعي خـون، عامـل حيـات اسـت، لختـه شدن غيرطبيعي خون در داخل شريان ها و وريدها تهدید کننده سلامتی است. وارفارین، بر روی لخته های ایجاد شده تأثیری ندارد و فقط از تشکیل لخته جلوگیری می­کند. این  دارو  باید تحت نظارت دقیق پزشک مصرف شود و طول درمان با این دارو ممکن است برای برخی از بیماران تا پایان عمر باشد.

تداخلات غذایی وارفارین

برخي مواد غذايي مي­توانند ميزان اثر وارفارين در بدن فرد را تغيير دهند. بنابراین باید به تداخلاتی که این دارو می تواند با مواد غذایی داشته باشد، توجه ویژه شود.

وارفارین و مواد غذایی

در مصرف گریپ فروت، کرنبری ( قره قاط) و انبه احتیاط کنید؛ در صورت مصرف مداوم و زیاد آب گریپ فروت، انبه، آب انبه و عصاره انبه، اثر وارفارین زیاد شده و احتمال خونریزی زیاد می شود. از زیاده روی در مصرف زنجبیل، سیر و زردچوبه نیز پرهیز نمایید.

وارفارین و ویتامین K

رژیم غذایی بیماران مصرف کننده وارفارین، باید طوری تنظیم شود که میزان ویتامین K موجود در غذای هر روز میزان ثابتی (برای مثال یک لیوان سبزی خام یا نصف لیوان سبزی پخته) داشته باشد زیرا دریافت مقدار کم یا زیاد ویتامین K اثر وارفارین را کم یا زیاد می کند. مصرف مقدار زیاد ویتامین K در رژیم باعث غلیظ شدن خون و افزایش نیاز به وارفارین می گردد و برعکس، مقدار کم این ویتامین در غذا باعث رقیق شدن خون می گردد و نیاز به وارفارین را کم می کند. بنابراین نه زیاده روی در مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین K و نه عدم مصرف این مواد به نفع بیمار است.

مهم ترین منابع حاوی ویتامین K عبارتند از سبزی های دارای برگ ‌های پهن سبز رنگ، چای سبز، اسفناج، آویشن، پیازچه، شلغم، انواع کلم ها، مارچوبه، کاهو و روغن کانولا (کلزا). سایر مواد غذایی از قبیل جگر، پنیر، شیر و زرده تخم‌ مرغ نیز حاوی ویتامین K هستند. نکته بسيار مهم اين است که روزانه اين موادغذايي را تقریباً به همانند مقدار روزهاي ديگر مصرف کنید در نتیجه تأثيري در مقدار داروي مورد نياز شما نخواهد گذاشت به طور مثال چنانچه اين موادي غذایی را در مقادير زياد مصرف کنید و هفته بعد مصرف نداشته باشيد نياز شما به دارو ممکن است تغیير کند. پس سعي کنید اين مواد غذايي را به طور متعادل و منظم مصرف نمایید. توجه داشته باشید منجمد کردن مواد غذایی باعث تخریب و از بین رفتن ویتامین K می‌ شود اما حرارت، تأثیر چندانی بر روی آن ندارد.

وارفارین و مکمل ها

قبل از مصرف هر نوع مکملی چه گیاهی و چه غیرگیاهی حتماً با پزشک خود مشورت کنید. به دلیل تداخل وارفارین با داروهایی چون جینسینگ و جینکوبیلوبا، حتماً در صورت تجویز با پزشک معالج خود مشورت کنید؛ زیرا این مکمل ها دارای فعالیت ضد انعقادی هستند و باعث افزایش اثر دارو و احتمال خونریزی می شوند. همچنین کوانزیم Q₁₀ از نظر ساختمانی شبیه به ویتامین K بوده و ممکن است بر لخته شدن خون اثر بگذارد. از اینرو مصرف این مکمل همراه با وارفارین باید تحت نظر پزشک و با مشورت ایشان انجام گیرد. بنابراین به برچسب مولتی ویتامین مینرال هایی که حاوی جینسینگ و کوآنزیم Q₁₀ هستند، توجه کنید.

واژگان کلیدی: غزاله اسلامیان، وارفارین، ویتامین K، انعقاد خون، تداخل دارو وغذا

منابع:

Tan CSS, Lee SWH. Warfarin and food, herbal or dietary supplement interactions: A systematic review. Br J Clin Pharmacol. 2021 Feb;87(2):352-374.

Violi F, Lip GY, Pignatelli P, Pastori D. Interaction Between Dietary Vitamin K Intake and Anticoagulation by Vitamin K Antagonists: Is It Really True?: A Systematic Review. Medicine (Baltimore). 2016 Mar;95(10):e2895.

 

https://nnftri.ac.ir/%da%86%d9%87-%d8%ba%d8%b0%d8%a7%d9%87%d8%a7-%d9%88-%d9%86%d9%88%d8%b4%db%8c%d8%af%d9%86%db%8c-%d9%87%d8%a7%db%8c%db%8c-%d8%a8%d8%a7-%d9%88%d8%a7%d8%b1%d9%81%d8%a7%d8%b1%db%8c%d9%86-%d8%aa%d8%af%d8%a7